Amortisman, Fransızcadan dilimize geçmiş olan ve sözlük anlamı “muhasebede bir yatırımı veya borcu peyderpey ödemek” anlamına gelen bir terimdir. Amortisman tekniğinin bir diğer adı da azalan bakiyeler yöntemidir. Hızlandırılmış amortisman uygulamasında, amortismana konu olan varlığın tüm değerinin yüzde 50’sini geçmeyecek bir şekilde, normal amortisman oranının iki katı bir amortisman oranı değerlendirilir. Böyle bir yöntemde, satın alınan taşınmazın fiyatı muhasebe kayıtlarına geçer ve taşınmazın KDV dışı satış ücretinin ekonomik ömrüne bölünmesi ile normal amortisman oranı elde edilir. Sonrasında, bulunan bu oran iki ile çarpılır. Bunun sonucu azalan bakiyeler amortisman oranıdır; yani, hızlandırılmış amortisman oranı bulunur. Bakiye değeri ile eşdeğer sabit amortisman kullanılır. Böylelikle ilk dönemlerde daha fazla amortisman, kalan yıllarda ise daha az amortisman ayrılır. Bunun amacı, işletmelerin açıldıktan hemen sonraki senelerde daha az vergi ödeme zorunluluğu olmasını sağlamaktadır. Bir defa normal amortisman yöntemi kullanıldığında, sonraki yıllarda hızlandırılmış amortisman uygulamasına geçmek olası değildir. Fakat bu işlemin tam tersi, yani, hızlandırılmış yöntemden normal yönteme geçiş imkanı vardır.
Hızlandırılmış Amortisman Nasıl Hesaplanır ?
Hızlandırılmış amortisman hesaplamaları Vergi Usul Kanununa göre yapılmaktadır. Hızlandırılmış amortisman, normal amortismana kıyasla iki kat daha hızlı gider haline gelir. Giderleştirme ise alış ücretinden değil, yıl başına devreden net defter değerinden hesaplanır.
Bir örnek vermek gerekirse açılan işletmenin maddi varlığının alış ücretinin 100 lira olduğu varsayılabilir. Varlığın faydalı ömrü ise beş sene olabilir.
- İlk yıl 100 bölü 5 çarpı 2 işlemi ile, 40 lira olacak şekilde hesaplanabilir.
- İkinci yıl da bu 40 lira 100 liradan çıkarılır ve 60 / 5 x 2 işleminden 24 lira elde edilir.
- Üçüncü yıl ise 60’tan 24 çıkarılır. Sonuç 36 / 5 x 2 işlemi yapılarak 14,40 lira bulunur ve bu işlem belirlenen yıl kadar devam eder.
Konutta Amortisman Süresi Nedir ?
Konutlar için amortisman süresi , satın alınacak evin kiralanması halinde satış fiyatının kaç senede geri kazanılacağını gösteren süreye denmektedir. Örneğin, 200.000 liraya bir konut aldığınızı ve bu evi bin liraya kira verdiğinizi düşünelim. Bu durumda 200 ayda konut kendini amorti eder. Bu da 16 buçuk yıl eder. Bu hesaplamayı bir konut satın almadan önce yapmak önemlidir.
