Kentsel Dönüşüm ve Şehircilik Vakfının (KENTSEV) Türkiye’deki konut stokuna dair yaptığı araştırmada, ülkenin 6 büyük şehrinde 10,5 milyon kişinin 17 yaş ve üzeri binalarda ikamet ettiği belirlendi.
KENTSEV’in araştırmasına göre 33 milyon insanın yaşadığı İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa, Antalya ve Kocaeli’nde, içerisinde insanların yaşadığı yaklaşık 2,9 milyon konutun 17 yaş ve üzerinde olduğu tespit edildi. Yaşlı konut statüsünde olan ve risk grubunda bulunan bu konutlarda ise 10,5 milyon insan yaşıyor.
Yaşlı konut stokunun bilhassa eski yerleşim yerlerinde yoğun olduğunu kaydeden Kentsel Dönüşüm ve Şehircilik Vakfı Kurucusu ve Yönetim Kurulu Üyesi Haldun Ersen, ‘Kentsel dönüşüm yalnızca İstanbul’u değil, tüm Türkiye’yi ilgilendiren bir durum. Yaklaşık 33 milyon insanın yaşadığı ülke nüfusunun yüzde 40’ının ikamet ettiği 6 büyük şehrinin konut stokunu araştırdık. Çünkü, konutların yaşlanması ile deprem arasında direkt olarak bir ilişki var. Bu nedenle yaşlı konutları bertaraf edebilmemiz için bu araştırmayı ortaya koymamız önem arz ediyordu.’ dedi.
VERİ OLMADAN İYİLEŞTİRME İMKANSIZ
Haldun Ersen, araştırmaya dair şu bilgileri paylaştı:
‘İstanbul’daki 4,6 milyon konuttan 1,4 milyonu, Ankara’da 1,8 milyon konuttan 540 bini, İzmir’de 1,5 milyon konuttan 510 bini, Bursa’da 940 bin konuttan 206 bini, Antalya’da 820 bin konuttan 106 bini ve Kocaeli’de 580 bin konutun 116 bini 17 yaş ve üzerinde bulunuyor. TÜİK verilerine göre ise hane halkı ortalaması İstanbul’da 3,8, Ankara’da 3,6, İzmir’de 3,4, Bursa’da 3,7, Antalya’da 3,6 ve göre Kocaeli’nde de 3,9 olarak açıklandı. Bu iki rakamlar çarpıldığında, yaklaşık olarak İstanbul’da 5,3 milyon kişi, Ankara’da 1,9 milyon kişi, İzmir’de 1,7 milyon kişi, Bursa’da 765 bin kişi, Antalya’da 383 bin kişi ve Kocaeli’nde 452 bin kişi riskli evlerde yaşıyor.’
Veri olmadan iyileştirmenin imkansız olduğuna dikkati çeken Ersen, ‘Daha önceki yaptığımız araştırmada da ilçelerdeki hasar görmüş konut sayısını belirlemiştik. Araştırma yaptığımız altı şehirde gerçekleşecek olası bir depremde ne kadar kişinin bu felaketten etkileneceğini ortaya koyduk. Konutla etkilenecek insan sayısı arasındaki ilişkiyi paralellik gösteriyor.’ şeklinde konuştu.
TÜRKİYE’DE KONUTLARIN YÜZDE 80’İ YAŞLI STATÜSÜNDE
Türkiye’nin deprem riskinin büyük olduğu bir coğrafyada bulunduğunu dile getiren Bahçeşehir Üniversitesi Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Dr. Cem Yenidoğan, ‘İstanbul, içerisinde yaşayan nüfusla beraber ciddi bir riskle karşı karşıya. Bu riski azaltmak için çeşitli çalışmalar yapılıyor. Türkiye ve İstanbul bazında yaptığımız çalışmalarda konut yapı stokunun yüzde 80’inin 2000’li yıllarda yapıldığını görüyoruz. Konutlarla ilgili yenilenebilir ya da güçlendirilebilir konusu ile ilgili ciddi çalışmalar yürütülmekte. Binaların tabanlarına ve ara katlarına yerleştirilen ileri teknoloji cihazları deprem olmadan önce bir kolon vazifesi görüyor. Deprem esnasında oluşabilecek hasarları minimize ederek yaşanabilecek kayıpları en aza indiriyor.’ dedi.
RİSKLİ YAPI TESPİT YERİNE DİREK GÜÇLENDİRMEYİ TERCİH ETMELİYİZ !
Faya yakınlık durumuna göre riskin arttığını belirten Dr. Cem Yenidoğan, ‘Zemin, bina özellikleri ve mühendislik işlemleri son derece önem arz ediyor. Tasarım yaparken bizim açımızdan güvenlik, ekonomik ve estetik dediğimiz üç kavram önemlidir. Güvenliği sağlayamaya çalışırken ekonomiyi de düşünmek zorundayız. Bir bina sizi öldürmeden binayı boşaltmanıza fırsat sunuyorsa bizim açımızdan o bina görevini yerine getirmiştir. Deprem yalıtımı ve sönümleyiciler gibi yöntemleri kullanabiliriz. Riskli yapı tespiti yerine direk güçlendirmeyi tercih edebilirsiniz. Çok düzgün zemini olan bir bölgedeki bina eğer yanlış mühendislik hizmeti aldıysa zayıf görülen bir bölgedeki binadan daha çok hasar görebilir. Doğru teşhis yapabilmek için binaya bakmak gereklidir.’ şeklinde konuştu.
