Borçlar Kanunu’na göre hayatta olan bir kimsenin diğerine bir bedel olmaksızın malının tamamını veya bir kısmını temlik etme tasarrufuna bağışlama akdi adı verilir. Kişinin belirlenmiş bir tarihte mallarını bağışlamasına yönelik olarak yapılan, ön sözleşme özelliği taşıyan vaadine ise bağışlama vaadi denir.
Bağışlama vaadi sözleşmeleri noterlerce düzenlenir. İstem durumunda ilgili tapu kütüğünün şerhler sütununa şerh edilmesi mümkün olabilir. Satış vaadini her iki taraf da şerh ettirebildiği halde, bağışlama vaadi konusu ile ilgili açık yetki olmadığından gayrimenkul malikinin şerh isteminde bulunması ya da bağışlama vaadi sözleşmesinde bağış lehtarına şerh ettirebilme yetkisini vermiş olması gerekir.
Bağıştan Rücu Edilerek Taşınmazın Geri Dönmesi
Rücu (vazgeçebilme) şartıyla bağış yapılması mümkün olabilir. Rücu şartlı bağışta taşınmaz malın mülkiyeti bağışı kabul eden kimse adına tescil edilmekle beraber, şerhler sütununa rücu şartının varlığı işaret edilir. Buradaki rücu şartı sadece bir tek şart olabilir. O da bağışı kabul edenin bağışlayandan önce ölmesi durumunda taşınmazın bağışlayana geri döneceği şartıdır. Bunun dışında bir şartla taşınmaz geri dönmez.
Ancak bir tüzel kişi lehine rücu şartlı bağış yapılmış olup da tüzel kişilik son bulursa bu da bir bağıştan dönüş (vazgeçme) nedenidir. Bağışlama vaadinin tapuya şerhi için tapu sicil müdürlüğüne başvurulduğu zaman noterce düzenlenmiş gayrimenkul bağışlama vaadi sözleşmesinin aslı, istemde bulunanın nüfus cüzdanı ya da pasaportu ile istem vekaleten yapılıyorsa vekaletnamenin sunulması şartı aranır.
Bağış vaadi sözleşmesinin tapu siciline şerhi esnasında 492 sayılı Harçlar Kanununa göre, belirlenen değerin emlak vergisi değerine tekrar değerleme oranı uygulanmak suretiyle bulunacak değerden düşük olmaması gerekiyor, aksi halde aradaki farkın Vergi Usul Kanunu’na göre cezalı olarak tahsil edileceği konusunda Tapu Sicil Müdürlüğü tarafından uyarıda bulunuluyor.
