Fotogrametri, fotoğrafik görüntüleri ve elektromanyetik radyant görüntü ve diğer fenomenlerin desenlerin kaydetme, ölçme ve yorumlama sürecinde fiziksel nesneler ve çevre ile ilgili güvenilir bilgi edinme bilim ve teknolojisidir. 19. yüzyılın ortalarında fotoğraf birlikte ortaya çıkmıştır.
Topografik haritalar oluşturmak için fotoğrafların kullanılmasına dair fikir ilk kez Fransız Dominique F. Arago tarafından yaklaşık 1840 yılında önerilmiştir.
Fotogrametrinin Özellikleri Nelerdir ?
Fotogrametrinin çoğu çeşidi vardır. İki boyutlu verilerden üç boyutlu ölçümlerin çıkarılmasıdır. Örneğin; fotografik görüntü düzlemine paralel bir düzlemde yatan iki nokta arasındaki mesafe eğer görüntünün ölçeği biliniyorsa görüntü üzerindeki mesafeler ölçülerek belirlenebilir.
- Fotogrametri, optik ve projektif geometri dahil olmak suretiyle çoğu disiplin yönteminden yararlanır. 3B koordinatlar 3B boşluktaki neşe noktalarının konumlarını tanımlar.
- Görüntü koordinatları, nesne noktalarının görüntülerinin film ya da elektronik görüntüleme cihazındaki konumlarını tanımlar.
- Kameranın dış yönü uzaydaki yerini ve görüş yönünü tanımlar.
- Kameranın iç yönü ise görüntüleme işleminin geometrik değişkenlerini tanımlar.
Fotogrametrik Haritanın Hazırlanması
Bir arazinin yükseklik eğrisi ve eğimini gösteren, uçak veya uyduyla çektiği fotoğraflarının düzenlenmesi sonucu oluşan haritalara fotogrametrik harita denir. Bu haritaların hazırlanabilmesi için bazı adımların atılması gerekir.
Bu adımlar arasında;
Arazi Çalışması: Haritanın hazırlanacağı arazinin belirlenmesi gerekir ve bu ilk aşamadır. Belirlenen noktalar üzerinde kontrol tesisleri kurulur. Hava işaretlerinin belirlenmesinin sonrasında arazi üzerinde açı, kenar ve yükseklik ölçümlerinin yapılması gerekir.
Fotoğraf Çekimleri: Arazinin fotoğraflarının uçak, uydu ya da drone kullanılarak çekilmesi sağlanır. Görüntü bazlı mekan analizi ve nesne çıkarımı yapılır.
Çizim ve Bütünleştirme: Fotoğrafı çekilen ve tüm detaylarıyla belirlenen arazinin çizim işlemlerine geçilir. Elektronik ortamdan da faydalanarak radar verilerinin işlenmesiyle beraber harita çizilir.
FOTOGRAMETRİK HARİTA NASIL YAPILIR ?
Fotogrametrik haritalar Mimarlık, Harita Mühendisliği ya da İnşaat Mühendisliği çalışmalarında kullanılmaktadır. Bu haritalar yapılırken GPS programlardan faydalanılır. Sayısal yüzey, arazi modelleri ve sayısal ortofoto ile yapılır. Bu haritalar bilgisayar uygulamaları ile çizilir.
Fotogrametri anabilim dalının kapsamı aşağıdaki gibidir;
- Fotogrametri
- Uzaktan algılama
- Görüntü işleme
- Lazer tarayıcılar (havadan ve yersel)
- Hava kameraları (klasik ve dijital)
- Sensöt tabanlı mekansal veri üretimi
- Görüntü bazlı mekansal veri analizi
- Radar verilerinin işlenmesi ve analizi
- Mekansal nesne çıkartımı
FOTOGRAMETRİK HARİTA ÜRETİMİ NASIL YAPILMAKTADIR ?
Forogrametrik harita; dijital kamera, dijital görüntü, ana bilgisayar ve görüntü analiz yatırımı kullanılarak üretilir. Bu haritalar; CCD kameralar sayesinde bilgisayar ortamında üç boyutlu vektör verileri kullanılarak elde edilir.
Fotogrametrik Harita Üretiminde İşlem Adımları Nelerdir ?
Çalışma alanına ait verilen toplanması ve analiz edilmesi: Fotogrametrik yöntemlerle haritası yapılacak bölgenin sınırları belirlenir. Arazi yapısı Google Earth programı ile 3 boyutlu olarak incelenir. Arazi yapısına göre nasıl bir uçuş planı yapılacağını da karar verilmektedir.
Uçuş planının yapılması: Arazinin yapısı belirlendikten sonra en kaliteli sonucu elde etmek için arazi yapısına uygun bir uçuş planı yapılmalıdır. Bu işlem büroda yapılabileceği gibi arazide de yapılabilmektedir.
Uçusun gerçekleştirilmesi: Uçuşu gerçekleştirmek üzere çalışma bölgesine insansız hava aracı ile birlikte bir adet GPS alıcısı ve uçuşun kontrolünü sağlayacak bilgisayarla gidilir.
Verilerin değerlendirilmesi: Toplanan görüntüler büroda emotion programı ile dengelenir ve işlemeye uygun hale getirilir. Bu aşamada toplanan verilerin doğruluğu da kontrol edilir.
Fotogrametrik çizim: Harita çizimi, elde edilen veriler doğrultusunda yapılır. Bu aşamada çizim yöntemine göre ortofoto, stereo model ve 3 boyutlu görüntü kullanmak mümkün.
