Haciz Nedir ?
Haciz, ödenmeyen borç karşılığında borçlu kişinin taşınır ya da taşınmaz mallarının bir kısmına devlet tarafından hukuki bir şekilde el konmasıdır.
Haciz, bir icra hukuku tanımlamasıdır. Bir kişi veya tüzel kişiliğin bir diğer kişi veya tüzel kişilikten alacaklı olması halinde, taşınır veya taşınmaz mallar için uygulanan yaptırımdır. Bu yaptırım, gayrimenkul hukukumuzda gayrimenkul haczi anlamına gelmektedir.
Bir şahsın bir diğer şahıstan alacaklı olması durumunda o alacağını garanti etmek amacıyla var olan taşınmaz üzerine koyduğu tedbir niteliğindedir. Bu kapsamda eğer kişi borcunu ödemezse, Cebri icra, cebri ihale yoluna yani haciz aşamasına geçilmektedir. Dolayısıyla hukukumuz, bir icra hukuku tanımını içermektedir.
Haciz nasıl kaldırılır ?
Haciz, borçlunun borcunu ödememesi halinde, alacaklı kişinin borcun tahsilini yapmak için icra yolunu açmasıdır. Yani haciz, alacaklının borcunun tahsilini sağlamak için başlattığı bir yasal süreçtir. Hukuki bir süreç olan haciz, borçlunun borcunu ödememesi durumunda alacaklının İcra Müdürlüğü’ ne gitmesi ile başlar.
Haciz müdürlüğü takip isteğinde bulunan alacaklının talebi ile borçluya borcunu ödemesi için bildirimde bulunur. Haciz, İcra Müdürlüğü’ nden gelen tebligatta yazan hükümlere uymayan kimselerin adresine gönderilir. Menkul malların ve gayrimenkullerin rayiç bedelleri belirlenerek satışa sunulmak üzere mallara el konur. Haczin kaldırılması alacaklının veya vekilinin talebi ile gerçekleşebilir. Haciz konusu olan mallar için satış isteği gelmediği takdirde de söz konusu haciz düşer.
- Haczedilen menkul malın satışı 1 yıl içince talep edilmiyorsa,
- Haczedilen gayrimenkul malın satışı 2 yıl içinde talep edilmiyorsa, haciz işlemi kanuna göre kendi kendine düşmüş olur.
Ev üzerindeki haciz nasıl kaldırılır ?
Haczin kaldırılması için ilk önce haciz tebligatındaki süre içerisinde borcun ödenmesi gerekir. Eğer bu borç ödenirse, haciz kaldırılmış olur. Ancak borç ödenmediyse haciz memurları, borca karşılık gelen malları tespit eder ve bu malları haczeder. Tabii her zaman haczedilmek için tespit edilen mallar borcu karşılamayabilir. Bu durumda da borçlunun gayrimenkullerine el koyma prosedürü başlar.
Aslında gayrimenkulü haczetmek basit değildir. Çünkü borçlu kişinin yalnızca tek bir konutu varsa ve bu konut lüks değilse, haczedilemez. Ancak borçlu kişinin konutu lüks kategorisine giriyorsa, bu durumda konut satılır ve borçtan kalan para kendisine iade edilerek, yeni bir konut alması sağlanır.
Gayrimenkul hacizlerinde önemli bir nokta daha vardır ki, o da haciz edilen konutun 2 yıl içerisinde satışının gerçekleştirilmemesidir. Bu durumunda, konut üzerindeki haciz kendi kendine düşer.
Konut üzerindeki haczin kaldırılması için en sağlıklı yol, borcun belirtilen süre içerisinde ödenmesidir.
E-haciz nasıl kaldırılır ?
Vadesi geçen vergi alacaklarınızın tahsili için devlet, elektronik ortamda haciz prosedürü gerçekleştirebilir. Otomasyon sistemi ile borcunu ödemeyen kişinin banka hesabı, gayrimenkul, otomobil ve diğer mal varlıklarını belirleyerek bloke eder. E-haciz yoluyla elektronik ortamda icra prosedürleri gerçekleştirilmiş olur.
E-haciz işleminin yapılabilmesi için vergi daireleri borçlu kişilere 6183 Sayılı Kanun’un 55. maddesine göre, Amme alacağını vadesinde ödemeyenlere, 7 gün içerisinde borçlarını ödemeleri veya mal bildiriminde bulunmaları gereken bir ödeme emri ile tebliğ olunur. 7 gün içerisinde ödenmez ise ödeme emri netleşir. Kesinleştikten sonra ise vergi dairesi otomasyon programı gereğince borçlu mükellefin bilgileri liste olarak elektronik ortamda bağlı bulunduğu Vergi Dairesi Başkanlıklarına bildirilir.
Vergi Dairesi Başkanlıkları daha sonra bu listeyi elektronik ortamda Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı Tahsilat Grup Müdürlüğü’ ne bildirir. Buradan da Gelir İdaresi borçlu mükellefleri için Türkiye’ deki bankaların genel müdürlüklerine bildirir. Sonrasında banka genel müdürlükleri, listedeki bilgilere göre elektronik haciz tatbik edebilir.
Haczedilen eşyalar nasıl geri alınır ?
Haczedilen eşyalar, belirlenen süre içerisinde borcun kapanması halinde geri alınabilir.
Haczedilen mallar yediemin deposunda tutulur. Borçlu kişi mallarını geri almak istiyorsa, yediemin deposunun ücretini de ödemek zorundadır. Belirlenen süre sonunda haczedilen eşyaların satışı için açık arttırma yapılır. Haciz masrafları ise önce alacaklı tarafından karşılanır. Bu masraf da dosyaya işlenerek borçlu kişiden tahsil edilir. Haczedilen eşyaları geri almak için masrafların da dahil olduğu icra dosyasına olan borç kapatılmalıdır. Akabinde, malların götürüldüğü depoya gidilir, depo masrafları da karşılanarak mallar üzerindeki hak geri alınır.
E-haciz nasıl kaldırılır ?
E-hacizin kaldırılabilmesi için, haczedilen dosyadaki borcun ödenmesi gerekir. Borç ödendikten sonra ise mallar üzerindeki haciz kalkar.
E-haciz sorgulama nasıl yapılır ?
Konut satın almadan önce, konutun bağlı olduğu tapu müdürlüğüne tapu fotokopisi ile başvuru yapılabilir ya da E-Devlet ve Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) internet sitelerini kullanarak konut üzerinde şerh, haciz ya da ipotek olup olmadığı öğrenilebilir.
Evin üzerinde herhangi bir ipotek var ise tapu dairesi satın alım esnasında uyarıları yapacaktır. Eğer icra işlemleri başlamışsa, konutun satışına izin verilmeyecektir.
Hangi tapular haczedilemez ?
Haciz prosedürü, borcunu istekli olarak ödemeyen borçluya karşı alacaklının alacağını tahsil etmesine olanak sağlayan bir cebri icra tekniğidir. Bu yolla tahsilatta alacaklı, borçlunun menkullerini, gayrimenkullerini ve üçüncü kişiler üzerindeki hak ve alacaklarını haczetme yoluna gidebilir. Borçlunun ve ailesinin ihtiyaçlarını karşılamaya yeten mesken haczedilemez mallar arasındadır.
Haciz prosedüründe borçlunun ve üçüncü kişilerin de hakları gözetilir. Borçlunun haline münasip konut kavramı, borçlunun ve ailesinin ihtiyaçlarını karşılamaya yeten, sosyal ve mali konumunu koruyan meskeni ifade eder. Haline münasip, bu ihtiyaçları karşılayan asgari niteliği tanımlar. Borçlu olan kişinin haline münasip konutu haczedilemez mallar arasındadır.
Haciz işlemleri nasıl yapılır ?
Haciz prosedürlerinin ilk adımı, alacaklının İcra Müdürlüğü’ ne bildirimiyle başlar. Alacaklı kişi, İcra Müdürlüğü’ ne takip isteğinde bulunursa, İcra Müdürlüğü bu talep doğrultusunda borçluya borcunu ödemesi için bildirim yapar.
Haciz ne zaman düşer ?
Haciz konusu olan mallar için satış isteği gelmediği takdirde haciz düşmüş sayılır. Yani;
. Haczedilen menkul malın satışı 1 yıl içince talep edilmiyorsa,
. Haczedilen gayrimenkul malın ise satışı 2 yıl içinde talep edilmiyorsa haciz prosedürü kanuna göre kendi kendine düşmüş olur.
Haciz nasıl durdurulur ?
Haciz prosedürü, icra müdürlüğünden gelen tebligatta belirtilen süre içinde borcun kapatılması halinde durdurulur. Ayrıca haciz, alacaklının veya vekilinin talebi doğrultusunda da durdurulabilir.
Haczin durdurulamaması halinde, İcra Müdürü ile alacaklı, borçlunun konutuna gelerek, gayrimenkul ve menkul malların rayiç bedellerini belirler ve satışa sunulmak üzere mallara el koyar.
