Konut Dokunulmazlığı Nedir ?

Konut Dokunulmazlığı Nedir ?

Konut dokunulmazlığı, mahkeme kararı olmadan, yetkili kurumlardan izin alınmadan bir konuta girilememesi, arama yapılamaması ya da konutun içinde bulunan herhangi bir eşyaya el konulamaması durumuna denir.

İnsanlar yaşam alanlarında, aile bireyleri ile birlikte rahatsızlık verilmeden bir yaşam sürdürme hakkına sahiptir. Anayasamızın 21. maddesinde bulunan, “Kimsenin konutuna dokunulamaz. Kanuna bağlı hakim kararı olmadıkça; gecikmesinde sakınca bulunan hallerde de kanunla yetkili kılınan merciin emri bulunmadıkça, kimsenin konutuna girilemez, arama yapılamaz ve buradaki eşyaya el konulamaz.” ifadesi bulunmaktadır. Konut dokunulmazlığı, mahkeme kararı olmadan, yetkili kurumlardan izin alınmadan bir konuta girilememesi, arama yapılamaması ya da konutun içinde bulunan herhangi bir eşyaya el konulamaması durumuna denir.

Konut dokunulmazlığı, Birleşmiş Milletler İnsan Haklarında bulunan maddelerden birisidir. Konut dokunulmazlığı başka bir hak olan, insanların özel hayatının gizliliği ile bağlantılı olup her bireyin, ailenin özgürce hayatını yaşayabilmesi sağlar.

Konut Dokunulmazlığının İhlali

Konut dokunulmazlığının ihlali durumlarında, ihlali gerçekleştiren kişiye karşı hangi tür ceza hükümlerinin uygulanacağı Türk Ceza Kanunu’nda düzenleniyor. Konut dokunulmazlığı cezası hususunun ele alındığı 116. maddede açıkça bulunmaktadır.

Türk Ceza Kanunu’nda bulunan 116. maddeye göre;

• Bir kimsenin konutuna, konutunun eklentilerine rızasına aykırı olarak giren ya da rıza ile girdikten sonra buradan çıkmayan kişi, mağdurun şikayeti üzerine, altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
• Evlilik birliğinde aile bireylerinden ya da konutun çok sayıda kişi tarafından ortak kullanılması halinde bu kişilerden birinin rızası varsa, yukarıdaki fıkra hükmü uygulanmaz. Ancak bunun için rıza açıklamasının meşru bir amaca yönelik olması gerekir.
• Birinci fıkra kapsadığı fiillerin, açık bir rızaya gerek duyulmaksızın girilmesi mutat olan yerler dışında kalan işyerleri ve eklentileri ile ilgili işlenmesi durumunda, altı aydan bir yıla kadar hapis ya da adli para cezasına hükmolunur.
• Evlilik birliğinde aile bireylerinden veya konutun ya da işyerinin çok sayıda kişi tarafından ortak kullanılması halinde bu kişilerden birinin rızası varsa, yukarıdaki fıkralar hükümleri uygulanmaz. Ancak bunun için rıza açıklamasının meşru bir amaca yönelik olması gerekir.
• Fiilin, cebir (zor kullanma) ya da tehdit kullanılmak suretiyle veya gece vakti işlenmesi durumunda, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.
  Bu anlamda suç bakımından suçlu ile ilgili tahkikat açılması için, mağdur kişinin yani malikin rızasına aykırı olarak girilen konutun yaşayan kişi ya da kişilerin şikayetçi olmalıdır.

Son olarak konutu ikametgahlardan ayıran en önemli özellik, kişilerin orada sürekli oturma şartının gerekmediğidir. Kişi isterse bir kaç saatliğine bile orayı kullanabilmektedir. Bu nedenle kiralanan günlük otel daireleri de ev olarak suça dahil olmaktadır.