Toprak Koruma Kanunu’nda 2014 yılında yapılan değişikliklere göre, mirasa konu tarımsal arazi ve yeter gelirli tarımsal arazilerde mülkiyetin devri esas oluyor. Buna göre, miras kalan tarla hisseli olarak değil yalnız bir bütün olarak satılabiliyor.
Mirasçılar, miras kalan tarım arazisinin devir işlemlerini mirasın açılmasından itibaren bir yıl içinde aşağıda belirtilen şekillerde gerçekleştirebiliyor:
• Asgari tarımsal arazi büyüklüğü ölçütleri dikkate alınarak mirasçılara devrini kararlaştırabilirler.
• Türk Medeni Kanununun ilgili maddelerine göre noter senedi ile aile malları ortaklığı ya da kazanç paylı aile malları ortaklığı kurabilirler. Noter senedinin bir örneği tapu müdürlüğüne ibraz edilir ve ortaklık, tapu kütüğünün beyanlar hanesine işlenir.
• Mirasçılar, mirasa konu olan tarım arazilerinin üçüncü kişilere satışını gerçekleştirebilirler.
• Tarımsal arazilere dair mülkiyet devirlerinin mirasçılar tarafından bir yıl içinde tamamlanmaması halinde, Bakanlık tarafından mirasçılara Kanun hükümlerinin uygulanması için üç aylık süre verilir.
• Bakanlık, üç aylık süreye rağmen devir prosedürlerinin tamamlanmaması durumunda, bu yerlerin ehil mirasçıya, ehil mirasçı yoksa en yüksek teklifi veren mirasçıya devri, aksi halde üçüncü kişilere satılması için sulh hukuk mahkemesi nezdinde dava açabilir.
Bakanlık ya da mirasçı tarafından dava açılması halinde sulh hukuk hakimi;
• Tarımsal arazi mülkiyetinin; ehil mirasçıya tarımsal gelir değeri üzerinden devrine, birden çok ehil mirasçının bulunması durumunda, öncelikli olarak asgari geçimini tarımsal arazilerden sağlayan mirasçıya, bunun bulunmaması durumunda bu mirasçılar arasından en yüksek bedeli teklif eden mirasçıya devrine, ehil mirasçı olmaması durumunda ise, mirasçılar arasından en yüksek bedeli teklif eden mirasçıya devrine karar verir.
Tarımsal gelir değeri, dava tarihi dikkate alınarak hesaplanır.
• Hakim, mirasçıların miras dışı tarımsal arazilere sahip olması halinde, devri yapılacak mirasa konu araziler ile mirasçıların mevcut arazileri arasında ekonomik bütünlük ve arazi büyüklüğü ölçütlerini dikkate alarak karar verir.
• Mirasa konu tarımsal arazinin devrini talep eden mirasçı bulunmadığı takdirde hakim satışına karar verir. Bu suretle yapılacak satış sonucu elde edilen gelir, mirasçılara paylaştırılır.
• Tarımsal araziler, birden fazla tarımsal arazi büyüklüğüne bölünebiliyorsa, sulh hukuk hakimi bunlardan her birinin mülkiyetinin mirasçılara tek tek devrine karar verebilir.
• Kanunun öngördüğü biçimde anlaşmaya varıldığı yazılı olarak mahkemeye sunulması halinde dava, anlaşma hükümlerine göre sonlandırılır.
