Tarihi eser niteliğinde, devlet tarafından korumaya alınan binaların üzerine izinsiz çivi bile çıkılamaz.
Gerek duyulduğunda bu kıymetli yapılar restore edilir ancak aşırı yıpranmasından kaynaklı risk yarattığı düşünülen binaların yıkılması istenebilir.
Tarihi binalar tarihi ve kültürel miraslardır ve aslına sadık kalınarak restore edilir. Bu yapılar üzerinde yapılacak birçok inşaat çalışması için Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu’ndan izin almak gerekir. Tarihi binaların çeşitli gerekçelerle yıkıldığı görülür. Tehlike yaratan riskli tarihi binaların tekrar inşa edilmek üzere yıkılması istenir.
Tarihi binayı kim yıkabilir ?
Sit alanı kapsamında olan tarihi binalarda mülkiyet hakkı sınırlıdır. Binanın yıkımı için ilk önce kat maliklerinin tamamının ortak karar protokolünü imzalaması gerekir. Maliklerin tamamının onay vermesi ve Koruma Kurulu’ nun da yıkım izni vermesi durumunda, tarihi binanın yıkım prosedürleri için harekete geçilir. Hak sahipleri daha sonra bina yıkım ruhsatı almak için dilekçe hazırlar ve diğer belgelerle beraber belediyeye müracaat eder. Ayrıca bu müracaatı yapmak için binada kimsenin ikamet etmemesi gerekir.
Yıkım ruhsatı almak için gereken belgeler ;
• Malik listesi bilgilerinin bulunduğu tapu,
• Müracaat dilekçesi,
• İmar durumunu gösteren belge,
• Konutun aboneliklerinin kesildiğini gösteren belge,
• Hissedarların noter onayı,
• Yıkılacak binanın fotoğrafı,
• Ödeme makbuzu.
15 gün içinde itiraz edilebilir.
Risk belirlenmesi için belediyeye, büyükşehir belediyesine ya da bakanlığa müracaat edebilir. Koruma Kurulu da izin verirse kat maliklerinin onayı olmaksızın yıkım kararı alınır. Tapuyu ve kimliğini getiren maliklerden herhangi biri yıkım başvurusunu yapabilir. Riskli yapı belirlenmesi yetkililer tarafından yapılabilir. Kat malikleri kendilerine yıkım tebligatı gönderildiği günden itibaren 15 gün içinde yıkım kararına itiraz edebilirler.
Masraflar ipotek ettirilir.
60 gün içerisinde riskli olduğuna karar verilmiş binanın yıkılması gerekir. İlgili belediyeye bağlı Yapı Denetim Müdürlüğü, binanın yıkılıp yıkılmadığını denetler. Verilen sürede yapı hala yıkılmamışsa, kat maliklerine 30 gün içinde yıkımı gerçekleştirmeleri için yeni bir süre tanınır. Verilen süre içerisinde yıkım prosedürü yine gerçekleşmemişse riskli binanın yıkım prosedürleri mülki amirlerce yapılır.
Yerel idareler süreç ile ilgili belgeleri Yapı Denetim Müdürlüğü’ne iletir. Yapının yıkım prosedürü belediye ya da bakanlık tarafından gerçekleştirilir. Yıkım sırasında binanın insandan ve eşyadan arındırılması gerekir. Yıkım masrafları, bina paydaşlarının arsadaki payları üzerinden ipotek ettirilir.
