Türk vatandaşlığı doğum ya da soybağı gibi genel yollarla kazanabileceği gibi sonradan idari makam kararıyla da mümkün olabilmektedir. Türk vatandaşlığı kazanabilmek için belirli şartların varlığı aranmaktadır.
Son düzenlemelerle beraber yabancı uyruklu kişiler Türkiye’de değeri yönetmelikle belirlenen miktarda gayrimenkul satın alarak da Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğüne gerekli belgelerle beraber müracaat etmesi durumunda istisnai olarak Türk vatandaşlığı kazanabilmektedirler.
Gayrimenkul Alarak Türk Vatandaşlığı Kazanmanın Şartları
Türkiye’de bir taşınmaz alarak Türk vatandaşlığı kazanmak isteyen yabancı kişilerin aşağıda belirtilen prosedürleri yerine getirmesi gereklidir.
• Türkiye’de gayrimenkul satın alınması,
• Taşınmaz değerleme raporu alınması,
• Kısa süreli oturma izni alınması gerekir.
Gayrimenkul Alınması
Türk Vatandaşlığı Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik’te taşınmaz edimi yoluyla Türk vatandaşlığı kazanılması konusu ile ilgili uygulanacak usul ve esaslar düzenlenmiştir. Cumhurbaşkanı kararı uyarınca 250.000 Amerikan Doları ya da buna eşdeğer döviz ya da Türk Lirası tutarında gayrimenkul satın alan yabancıların Türk vatandaşlığı kazanabileceği belirtilmiştir.
Gayrimenkul alarak Türk vatandaşlığı kazanmak için noterde yapılan satış vaadi sözleşmesinin aslı veya satış sözleşmesi sonunda alınan tapu ile yabancı kişi, vekaletnamede özel yetki verdiği avukatı veya bizzat kendisi tapu dairesine müracaat eder.
Tapu ile müracaat edilmesi durumunda yabancı, ilgili gayrimenkulün üç yıl boyunca satılmayacağına dair şerh koydurmalı ve uygunluk belgesi talep etmelidir. Noter onaylı taşınmaz satış vaadi sözleşmesiyle müracaat edildiyse yabancı, sözleşmeyi imzalandığı tarihten itibaren üç yıl boyunca terkin ve devir ettirmeyeceğine dair şerh koydurması ve tapu müdürlüğünden uygunluk belgesi alması gerekir. Bu üç yıllık süre zarfında gayrimenkulün kiraya verilmesi mümkün olabilir.
Gayrimenkulün Niteliği ve Sayısı
Yabancıların satın alma yoluyla elde edeceği gayrimenkulün konut, işyeri, arsa vs. olması gerektiği gibi bir koşul aranmamaktadır. Gayrimenkulün niteliğinde bir sınırlama söz konusu değildir.
Ancak Türk vatandaşlığını tarım arazisi alarak kazanmak isteyen yabancılar için bir koşul aranmaktadır. Genelge uyarınca (2013/15 )bu yabancıların isteklerinde 2 yıl içerisinde bir tarım projesi sunma taahhüdü ve arsa nitelikli yapısız gayrimenkullerde ise yetkili belediyeye inşaat/yapı ruhsatı projesinin taahhüdünü sunmak zorundadır.
Hisseli gayrimenkul alacak olan yabancılar, diğer hissedarların sahip olduğu yasal önalım hakkının varlığını bildiğini belirtmeli ve buna göre resmi senet düzenlenerek taraflara bu husus açıklanmalıdır.
Taşınmaz satış vaadi sözleşmesi ile müracaat ise sadece kat irtifakı veya kat mülkiyeti kurulmuş gayrimenkuller için söz konusudur. Bu gayrimenkuller dışındakiler için yabancıların noterde düzenlenen satış vaadi sözleşmesi yaparak vatandaşlık almaları olası değildir.
Satış sözleşmesine veya satış vaadi sözleşmesine konu olacak gayrimenkul sayısı için de bir koşul aranmamaktadır. Gayrimenkul sayısı konusu ile ilgili bir sınır getirilmemekle beraber Türk Vatandaşlığı Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik’te belirtilen tarihlerde ilgili gayrimenkullerin değerlerinin toplamı önem arz etmektedir.
Gayrimenkulün Değeri
Türk Vatandaşlığı Kanunu’nun ilgili yönetmeliğinde üç farklı tarihte üç değişiklik yapılmıştır. Bu değişiklikler sonucunda gayrimenkulün değeri için aranan koşullar ;
• Gayrimenkulün değeri 12.01.2017 ile 18.09.2018 tarihleri arasında 1.000.000 Amerikan Doları olmalı
• 19.09.2018 tarihi ve akabinde alınmış ya da alınacak olan gayrimenkullerin değeri 250.000 Amerikan Doları olmalı
• 07.12.2018 tarihi ve akabinde düzenlenen ya da düzenlenecek olan satış vaadi sözleşmesi için gayrimenkullerin değeri 250.000 Amerikan Doları olmalı
İlgili yönetmelikte yapılan ilk değişikliğin yürürlük tarihi olan 12.01.2017 tarihinden önce satın alınan gayrimenkuller ve 07.12.2018’den önce taşınmaz satış vaadi sözleşmesine konu olan gayrimenkuller bu çerçevede ele alınmayacaktır.
Gayrimenkul ile Türk Vatandaşlığı Başvurusu İçin Gerekli Belgeler
Yukarıda açıklanan nitelikte vatandaşlık için gayrimenkul satın almak isteyen yabancı kişiler ilk önce tapu müdürlüğünden randevu almalıdır. Ardından belirlenen günde aşağıda belirtilen belgelerle beraber harç ve masrafların ödenmesiyle müracaat edilir.
Gerekli belgeler ise şunlardır:
• Gayrimenkulün tapu senedi belgesi ya da noterde düzenlenen taşınmaz satış vaadi sözleşmesinin aslı
• Yabancıya ait pasaport ya da kimlik kartı (gerekli durumlarda onaylı tercümesi )
• Taşınmaz değerleme raporu
• İşyeri, konut gibi binalar için zorunlu deprem sigortası poliçesi
• Son altı ay içinde çekilmiş fotoğraf
• Belediyeden alınan gayrimenkulün Emlak Rayiç Değeri Belgesi
• Vergi numarası
• Temsil söz konusu ise temsile dair belge
• Banka tarafından onaylı havale dekontları
Taşınmaz Değerleme Raporu Alınması
Gayrimenkule dair değerleme raporu gayrimenkulün değerinin Türk Vatandaşlığı Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik’te belirtilen miktarda olup olmadığını gösterir. Bu rapor Sermeye Piyasası Kurulu’nca lisanslandırılan ve bu hususta yetkilendirilen Değerleme Şirketleri’nden alınır. Alınan raporun geçerlilik süresi ise gayrimenkulün satın alınmasından itibaren 3 aydır.
Kısa Süreli Oturma İzni Alınması
Gayrimenkul alındıktan sonra yabancı kişi bu gayrimenkul üzerinde oturma izni de almalıdır. Oturma izni alırken yabancı kişinin Türkiye’de bulunması gereklidir. Ancak bundan sonraki vatandaşlık müracaat prosedürlerini avukat vasıtasıyla yürütebilmektedir. Oturma izni aşağı yukarı bir hafta içinde çıkmaktadır. Oturma izni çıktıktan sonra artık Türk vatandaşlığına müracaat prosedürleri başlamaktadır.
Türk Vatandaşlığına Başvuru
Yukarıda belirtilen adımlar tamamlandıktan sonra vatandaşlık müracaatı yapılır. Bunun için randevu alınarak belirlenen tarihte yabancı kişinin kendisi ya da Türkiye’de değilse avukatı gerekli müracaat belgeleriyle Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğüne müracaat eder. Başvuru için gerekli belgeler ise şunlardır:
• Başvuru formu
• Yabancıya ait 2 adet biometrik fotoğraf
• Noter onaylı Türkçe tercümeli pasaport
• Kimlik belgesi
• Sağlık raporu
• Yabancının varsa birinici ve ikinci dereceden Türk yakınlarının nüfus kayıt örneği
• Yabancının medeni halini gösteren belge
• Hizmet bedeline dair dekont
Belirtilen bu belgeler kusursuz ve doğru bir biçimde tamamlanmalıdır. Aksi halde son aşamada vatandaşlık müracaatı reddedilebilecektir. İlgili makamlar vatandaşlık müracaatını değerlendirip karara bağlayacaktır.
Vatandaşlık müracaatında bulunan yabancı kişi evliyse eşi ve varsa 18 yaşın altındaki çocukları da müracaat yapan yabancının müracaatının onaylanarak Türk vatandaşlığı kazanmasının sonrasında vatandaşlık kazanacaktır.
Gayrimenkul alarak Türk vatandaşlığı kazanılması kısa süreli oturma izni alınmasından itibaren aşağı yukarı 6 ay sürmektedir.
Avukat Desteği
Yabancıların 250.000 Amerikan Doları ve üzerinde değeri olan bir gayrimenkulün satın alarak Türk vatandaşlığı kazanma işlemleri görüldüğü üzere son derece detaylı bir süreçtir. Tüm belgelerin kusursuz ve doğru toplanması çok önemlidir. Özellikle Türkiye’de bulunmayan yabancının bu süreci takip etmesi yeteri kadar zor olmakla birlikte süreci daha da uzatmaktadır. Bu nedenle sürecin takip edilmesi ve istenen belgelerin toplanması için bir avukatın yardımı kaçınılmazdır.
