AK Parti’nin üzerinde çalıştığı yeni yerel yönetimler düzenlemesinde, 81 ilin tamamının “büyükşehir belediyesi” statüsüne çekilmesi planlanıyor. Kurgulanacak yeni sistemde, Türkiye’de sadece il belediyesine sahip olan 51 ilde artık merkez ilçe için seçilen belediye başkanı, il belediyesini değil sadece merkez ilçeyi yönetecek. Merkez ilçeler de dahil olmak suretiyle tüm illerde üst bir yapı olarak büyükşehir belediyeleri kurulacak. Büyükşehir belediyesi aracılığı ile kentin bütün olarak planlanması sağlanacak.
Mevcut durumda Türkiye’de toplam nüfusu 750 binden çok olan illerin il belediyeleri kanunla büyükşehir belediyesine dönüştürülebiliyor. Türkiye’de büyükşehir statüsünde 30 il bulunuyor. AK Parti’nin, 3 yılı aşkın süredir üzerinde çalıştığı yerel yönetimler düzenlemesinde daha önce büyükşehir statüsü için nüfus şartının aşağıya çekilebileceği ifade ediliyordu. Ancak önceki gün AK Parti Merkez Yürütme Kurulu (MYK) toplantısında tekrar gündemi meşgul eden düzenlemede 81 ilin de “büyükşehir belediyesi” statüsüne çekilmesi üzerine çalışma yapılması kararlaştırıldı.
İlçe Belediye Başkanı Sadece Merkez İlçeyi Yönetecek
Büyükşehir olmayan illerde bulunan köylere götürülecek hizmetlerin il özel idareleri tarafından yürütülmesinin, devlet hizmeti bakımından sorunlara yol açtığı ifade edilirken, yeni kurgulanacak sistemde illerde “tek tip” yönetim sistemine geçilmesi planlanıyor. Yeni sistemde Türkiye’de il belediyesi bulunan 51 şehirde artık merkez ilçe için seçilen belediye başkanının, il belediyesini değil sadece merkez ilçeyi yönetmesi; merkez ilçeler de dahil olmak suretiyle tüm illerde üst bir yapı olarak büyükşehir belediyelerinin kurulması öngörülüyor.
Yetki Alanı Düzenlemesine Gidilecek
Çalışmaya göre büyükşehir belediyeleri, şehri tek merkezden bir bütün olarak planlayacak. Bu kapsamda büyükşehir ve ilçe belediyeleri arasında yeni bir “yetki alanı” düzenlemesine gidilecek. Büyükşehir belediyeleri her ölçekteki imar ve parselasyon planları, ulaşım ana planı, yol yapımı gibi konularda makro planlamaları yapacak, ilçe belediyeleri ise çöp toplama, mezarlık hizmetleri gibi mikro işlerle uğraşacak.
Ancak 51 ilin de büyükşehir statüsü kazanması durumunda bu illerdeki vatandaşlardan toplanacak emlak vergisi, vatandaşa ekstra bir mali yük getireceği gerekçesiyle tartışma konusu. Mevcut durumda büyükşehir belediye sınırları içindeki gayrimenkullerin emlak vergisi, yüzde 100 zamlı olarak alınıyor. Düzenlemenin hayata geçmesi halinde 2012’de yapılan “büyükşehir” düzenlemesine benzer şekilde 51 ilde de emlak vergisi konusu ile ilgili bir süreliğine ertelemeye gidilebileceği ifade ediliyor.
