Yıkım işi yapanların ‘yetki belgesi’ alması zorunlu hale geldi. Plana aykırı yıkımda yetki belgelerinin 5 yıl, can ve mal güvenliğini tehlikeye atacak yıkımlarda ise 10 yıl süreyle iptal edilmesine karar verildi.
Ülke genelinde riskli yapının yenilenmesi için kentsel dönüşüm seferberliği başlatan Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, hem dönüşüm sürecine katkı sağlamak hem de ülke genelinde yapılacak tüm yıkımları güvenilir hale getirmek için yeni bir yönetmelik hazırladı. Resmi Gazete’de yayımlanan yönetmelikle müteahhit sınıflandırma yönetmeliği değişti, yıkım müteahhitlerine de ilk kez sınıflandırma geldi. 3 milyon çalışanı, 200 milyarı aşan büyüklüğe sahip inşaat sektörünün, işi bilmeyen müteahhitlerden ayıklanması için 3 Mart 2019 tarihinde çıkarılan ‘Yapı Müteahhitlerinin Sınıflandırılması ve Kayıtlarının Tutulması Yönetmeliği’ üçüncü kez değiştirildi.
CİRO ŞARTI KALDIRILDI
Müteahhitleri ekonomik, mali, mesleki ve teknik yeterliklerine göre geçici grupla beraber 16 sınıfa ayıran yönetmelikte yapılan değişiklikle F ve F1 grubu müteahhitlik sınıfında yetki belgesi almak isteyen müteahhitlerde aranan ciro şartı ile cironun yüzde 10’u kadar deneyim şartı kaldırıldı. Böylece ciro aranmayanlar F ve F1’in eklenmesiyle G, G1, H, H1 ve Geçici Gruplar olarak sıralandı. Yeni durumda E ve E1 grubu ile diğer üst gruplar için ciro şartı devam ederken; deneyim şartı E ve E1 grubu için yüzde 10’a; diğer üst gruplar için de 15’e düşürüldü.
3 SINIFA AYRILDI
Resmi Gazete’de yayımlanan yönetmelik değişikliğiyle yıkım işi yapanların da yapım işi yapan müteahhitler gibi ‘yıkım müteahhitliği yetki belgesi’ alması zorunlu hale getirildi. Yıkım müteahhitleri 3 sınıfa ayrıldı. Mesleki ve teknik yeterliklerine göre Y1, Y2 ve Y3 olmak suretiyle 3 sınıfa ayrıldı. Ekonomik ve mali yeterlik aranmayacak. Ancak yetki belgesi geçerlilik süresince yeterliğe esas ekipman bulundurulması ve personel istihdamı zorunlu kılındı. Müteahhitlerin, yıkımı yıkım planına aykırı gerçekleştirmeleri durumunda yetki belgeleri 5 yıl; can ve mal güvenliğini tehlikeye atacak şekilde yıktırmaları durumunda 10 yıl süreyle iptal edilecek, teminatları devlete irat kaydedilecek. Yıkım kaynaklı sigorta prim borcunu ödemeyenlere de 1 yıl süreyle iptal cezası verilecek.
DENEYİM GÖZ ARDI EDİLMEMELİ
TOBB Türkiye İnşaat Müteahhitleri Meclisi Başkanı da olan İMKON Başkanı Tahir Tellioğlu, yıkım müteahhitliğine dair sınıflandırmayı desteklediklerini ancak yapım müteahhitlerinin sınıflandırılmasına dair değişiklik taleplerinin karşılanmadığını ifade etti. Tellioğlu, sadece F grubu müteahhitler için ciro koşulunun kaldırıldığını en azından E grubu için de kaldırılmasını beklediklerini belirterek, sınıflandırmaya neden itiraz ettiklerini şu şekilde anlattı: “Kanun son 15 yıla kadar iş deneyim belgeniz geçerli demesine rağmen yönetmelikteki son 3 yıl ciro şartı sebebiyle tecrübesine uygun sınıfta yetki belgesi almanız imkansız oluyor. Çünkü son 15 yıllık cironuzun yüzde 10-15’ini son 3 yılda yapmanız gerekir, koşulu yer alıyor. Oysa belki adamın son 3 yıl cirosunun düşüklüğü belki ticari tercihidir, belki piyasa şartlarıdır belki de yatırımın dönememiş olduğundandır. Kanunun verdiği bu hak ciro şartından dolayı kullanılamıyor, binlerce müteahhit mağdur oluyor. En azından tecrübeli müteahhidi iki alt gruptan başlat. Yani adam tecrübesine göre A, B,C grubundaysa cirodan dolayı bu adamı en sona atma; iki alt gruptan başlat. Sektörün yüzde 80’i bu sınıflandırma sorunundan dolayı çalışamıyor. 350 bin özel sektör müteahhitinin 150 bini H grubunda yani çok küçük ölçekli. 200 bin müteahhitin de ancak yüzde 20’si, yani 40 bini çalışabilir durumda.”
