ABD’ nin New York kentinde yaşayan binlerce kişi Covid-19 sebebiyle kenti terk etti.
Başta New Jersey olmak üzere komşu kent ve eyaletlerde konut fiyatları hızla arttı, kiralık konut bulmak ise zorlaştı.
Uzmanların verdiği bilgilere ve emlak firmalarının raporlarına göre, New York şehrinin çevresindeki kentlerde ve bilhassa New Jersey eyaletinin kuzey bölgesinde konut fiyatları normalin üzerinde artış gösterdi; New York’ a toplu taşımayla ulaşımın mümkün olduğu yerlerde ise kiralık konut bulmak neredeyse imkansız hale geldi.
Manhattan’da son aylarda boşalan daire sayısı rekor seviyede !
ABD’ de emlak istatistikleri yayınlayan Miller Samuel ve Douglas Elliman adlı kuruluşlara göre, salgının New York’ta zirve yaptığı Mayıs ayında, New York’ un Manhattan bölgesinde daire kiralama oranı yüzde 62, Haziran ayında ise yüzde 67 düştü ve son on yılın en dip seviyesine ulaştı.
Manhattan adasındaki boş kiralık daire sayısı da Mayıs ayında yüzde 34 arttı ve son 4 yılın en yüksek seviyesini gördü.
ABD Posta Servisinin (USPS) açıkladığı bir rapor, salgının patlak verdiği Mart ortasından Haziran başına kadar geçen 2,5 aylık süreçte, yalnızca Connecticut eyaletine taşınan New York’lu sayısının en az 16 bin olduğunu ortaya koydu.
Elliman’ ın Temmuz raporunda ise, göçün artması sonucu, Manhattan adasında aşağı yukarı kira rakamlarının yüzde 7 kayıpla son 9 yılın en düşük seviyesine indiği, kira sözleşmesi yenileme oranının ise yüzde 23.4′ e düştüğü kaydedildi. Mayıs, Haziran ve Temmuz ayları baz alındığında, adadaki boş daire sayısının son 14 yılın en yüksek seviyesine çıktığı bilgisi paylaşıldı.
Ticari binalar hiç olmadığı kadar boş.
New York çevresinde Century 21 emlak firması için çalışan bir emlak danışmanı,”New York emlak piyasası, salgın sebebiyle, turizmin tamamiyle bitmesinden ve çoğu işletmenin çalışanlarını evden çalışmaya yönlendirmesinden muzdarip durumda. Etkili bir aşı geliştirilinceye kadar şehir merkezindeki ofislere dönüş oldukça az olacak. Manhattan’ daki ticari binalar hiç olmadığı kadar boş.” dedi.
Emlak danışmanı, Temmuz ayında New York kentini çevreleyen kentlerdeki ev satışlarında, bir önceki yıla göre artışın aşağı yukarı yüzde 44 olduğunu, hatta Westchester şehrindeki artışın yüzde 112’ ye çıktığını kaydetti ve civar kentlerdeki bu benzersiz artışın tek nedeni olarak, şehir merkezindeki çok katlı yapılaşmadan kaçan New York’ luları gösterdi.
Ofislerdeki kriz bu aydan sonra daha da derinleşebilir.
New York’ ta uluslararası emlak danışmanlığı yapan Nesrin Feradov ise, ”Salgın sürecinin daha da uzayacağını öngören bazı şirketler Ağustos ayında sözleşmelerini iptal etmeye başladılar. Bu furya önümüzdeki aylarda daha da artabilir ve boş ofis oranının aşırı artması ile kira fiyatlarında yüzde 50′ ye varan düşüşler görülebilir.” şeklinde konuştu.
Feradov, Covid-19 sürecinde kapanan bazı perakende mağazalarının bu süreçte internet satışını test ederek bunun daha az masraflı bir seçenek olduğunu gördüklerini ve yeniden mağaza kirası gibi bir yükün altına girmek istemeyeceklerini açıkladı.
Öğrenci nüfusu da azaldı.
Manhattan adasının da içinde olduğu New York kentinden salgın döneminde kaçışın artmasında, yerli ve uluslararası öğrencilerin de önemli bir payı yer alıyor. Kamuya açık kaynaklarda, New York kentinde 110 üniversitede aşağı yukarı 600 bin öğrencinin öğrenim gördüğü belirtiliyor.
Manhattan adasındaki onlarca üniversiteden yalnızca New York Şehir Üniversitesine bağlı Hunter ve Baruch kolejlerinde 40 binden çok öğrenci bulunurken, bu ve benzer okullarda salgın sebebiyle tamamiyle online eğitime geçilmesi ve ekonomik zorluklar, on binlerce öğrencinin kentten ayrılmasının temel sebebi oldu.
Manhattan’ da emlak ve kontrat zorluklarının öğrencilerin temel sorunlarından olduğunu dile getiren bir Türk öğrenci de, ”Çoğu arkadaşım gibi ben de bu emniyetsiz ortamda daha çok kalmak istemiyorum. Yakın zamanda ülkeme dönmek için hazırlıklarımı tamamlamaya çalışıyorum.’’ dedi.
New York’ tan kaçanlar New Jersey’deki konut fiyatlarını arttırdı.
New Jersey’ de, 20 yıldır emlak sektöründe çalışan gayrimenkul danışmanı, eyalette son aylarda yaşanan emlak artışının en önemli nedenlerinden birinin New York’ tan uzaklaşmak isteyen çocuklu aileler olduğunu açıkladı. ”Sırf Covid-19’dan dolayı Manhattan’ daki konutunu satıp ya da kiraya verip New Jersey’ e gelmek isteyen çoğu müşterimiz var. Çocuklarını iyi okullara kaydettirmek amacıyla kuzey bölgesindeki kentlere yöneliyorlar.’’ dedi.
New York’ un metropol bölgesindeki dikey yapılaşmanın yoğun olduğu bölgelerden uzaklaşmak isteyen alıcıların piyasayı hareketlendirdiğini kaydeden danışman, Manhattan’ dan gelen bir müşterinin 2,8 milyon dolara anlaştığı bir konutun, daha imzalar atılmadan bir diğer müşteri tarafından 3 milyon dolara satın alındığını anlattı. Bu durumun konut fiyatlarını yüzde 10-15 oranında yukarıya çektiğini vurgulayan emlak danışmanı, geçen hafta Fairlawn bölgesinde satışa çıkan bir konuta tam 48 alıcıdan teklif geldiğini, normal zamanda alıcı sayısının 4-5′ i geçmediğini açıkladı.
Temmuz ayında ABD genelindeki konut satışlarının bir önceki aya göre yüzde 24.7 arttığını söyleyen uzman, “İnsanlar daha güvenilir bölgelerde yaşamak istiyor. Apartman katında oturmak istemeyen ailelerin de arayış içine girmesiyle kuzey New Jersey’ de neredeyse kiralık ya da satılık müstakil konut kalmadı.” değerlendirmesini yaptı.
