ABD’nin Utah ve Kaliforniya eyaletlerinin sonrasında Romanya’da da görülen gizemli monolitler, şimdi de Şanlıurfa’nın tarihi bölgesi Göbeklitepe’te ortaya çıktı. Metal bloğun üzerindeki Göktürk alfabesiyle yazılan yazılar, merak konusu oldu.
Şanlıurfa’da 12 bin yıllık geçmişe sahip Göbeklitepe’nin bulunduğu Örencik Mahallesi yakınlarındaki bir tarlada, sabah saatlerine 3 kenarı bulunan 3 metre uzunluğunda 45 santim genişliğinde metal blok bulundu.
Araziye dikilen metal bloğu gören mahalleli, durumu jandarmaya bildirdi. İhbar üzerine bölgeye gelen jandarma ekipleri çevrede önlem alırken, Kültür ve Turizm İl Müdürlüğü ekipleri de blokta inceleme yaptı.
Göbeklitepe’de bulunan metal monolitin kim veya kimler tarafından araziye dikildiğini henüz ortaya çıkmadı. Geçmişte çoğu ülkede de gizemli biçimde ortaya çıkan monolitler ilgi uyandırmıştı. Sert ve katı metamorfik kayalardan oluşan monolitleri ortaya çıkaran faktörün ise erozyonlar olduğu kabul edilir. Peki monolit nedir? Monolit nasıl oluşur? Göbeklitepe’deki monolit nasıl ortaya çıktı ? Göbeklitepe’deki monolitte ne yazıyor ? Dünyanın neresinde monolit var ?
MONOLİT NEDİR ?
Monolit, yekpare taş ya da kayadan meydana gelen, görünüşte dağ benzeri bir jeolojik ya da teknolojik, büyük boyutlu bir kitledir.
Sıklıkla çok sert ve katı metamorfik kayadan olan bu kitleleri, genelde erozyon açığa çıkarmıştır. Bugün yeryüzündeki en büyük üç monolit Avustralya’da, Meksika’da ve ABD’de yer alıyor. İsim Latince monolithus sözcüğünden gelir ki bu da Yunanca (monolithos) sözcüğünden gelmektedir. İngilizce ve Türkçeye ise Fransızca monolithe sözcüğünden geçmiştir.
GÖBEKLİTEPE’DEKİ MONOLİTİN ÜZERİNDE NE YAZIYOR ?
Metal blokun üzerinde Göktürk alfabesiyle “Ayı görmek istiyorsan gökyüzüne bak” yazıldığı tespit edildi.
Güvenlik güçleri, daha önce ABD ve Romanya’da bulunan monolitlere benzerliği ile dikkat çeken metal bloğun kimler tarafından ne amaçla araziye dikildiğinin belirlenmesine yönelik çalışma başlatıldı.
ROMANYA’DA DA GÖRÜLMÜŞTÜ
Geçtiğimiz aylarda Romanya’nın Piatra Neamt şehrindeki Batca Doamnei Tepesi’nde de monolit yerleştirilmişti. Hemen hemen 4 metre yüksekliğe sahip olan monolite, arkeolojik bir bölge olan Petrodava Dacian Ormanı yakınlarında rastlanıldı. Ladbible’a göre orman, Piatra Neamt’taki en eski tarihi alan olarak biliniyor. Bu bölgenin milattan sonra 2. yüzyılda Romalılarca yok edildiği zannediliyor. Fakat artıkları görebilmek mümkün.
Gizemli monolit, Romanya’nın 7 Doğa Harikası’ndan biri olan Ceahau Dağı ya da toplum arasındaki ismiyle Kutsal Dağ’ın sadece metrelerce ötesinde bulunuyor.
ABD’DEKİ MONOLİT KAYBOLDU
ABD’nin Utah eyaletinde helikopterle havada uçuş yapan bir grup insanın şans eseri farkettiği 4 metre yükseliğindeki monolit, gizemli bir biçimde ortadan kaybolmuştu.
Usta yönetmen Stanley Kubrick’in 2001: A Space Odyssey filmindeki monolite benzetilen Utah’taki monolit, gizemli bir biçimde kaybolmuştu. Utah Arazi Yönetim Bürosu, kaybedilen monolitle ilgili olarak yaptığı açıklamada, monolitin bilinmeyen kişiler tarafından kaldırıldığına dair rapor aldıklarını aktarmıştı.
ABD’nin çok okunan gazetelerinden New York Times, bunun büyük ihtimalle bir sanat eseri olduğunu ve kamuya açık bir alanda sergilenmesinin kanunlara aykırı olmasından dolayı el konulduğunu yazdı.
ABD’de otoyolu olmayan bir bölgede görülen ve sonrasında kaybedilen monolit ile ilgili federal ve yerel yönetim herhangi bir açıklama yapmadı.
JEOLOJİK MONOLİTLER
Bugün yeryüzündeki en büyük üç monolit şunlardır:
* Mount Augustus (Augustus Dağı), Avustralya
* La Peña de Bernal, Meksika
* Stone Mountain (Taş Dağı),Atlanta, Georgia, ABD
Diğer monolitlerden bazıları şu şekilde:
Kuzey Amerika
* Bottleneck Peak and Moon, Utah, ABD
* Devils Tower National Monument, Wyoming, ABD
* El Capitan, Kaliforniya, ABD
* Enchanted Rock, Teksas, ABD
* Haystack Rock, Britanya Kolumbiyası, Kanada
Avrupa
* Frau Holle Stone, Almanya
* Humber Stone, İngiltere
* King Arthur’s Stone, İngiltere
* Logan Stone, İngiltere
* Odin Stone, Orkney, Birleşik Krallık (1814 yılında yok edilmiştir)
* Cebelitarık Kayası (Rock of Gibraltar)
Afrika
* Ben Amera, Moritanya
* Brandberg Mountain, Namibya
Asya
* Savandurga, Hindistan
Avustralya
* Mount Coolum, Queensland
* Mount Wudinna, Güney Avustralya
Güney Amerika
* Paine Kuleleri, Şili
Antarktika
* Scullin monoliti
Uluru
Yıllar boyunca Uluru/Ayers Kayası’nın dünyanın en büyük monoliti olduğu yazılmış ve söylenmiştir. Aslında bu iki açıdan da yanlıştır. Zira Uluru bir monolit değildir ve bir monolit olsa dahi Mount Augustus ondan yaklaşık 2,5 kat daha büyüktür.
YAPAY MONOLİTLER
Monolit, Expo.02 İsviçre
Yekpare taştan meydana gelen abidelere tarihte sık sık rastlanır. Bunlar diğer özelliklerine göre farklı isimlerle anılır. Bunun dışında insan eliyle, farklı amaçlar için yapılmış monolitler bulunur.
İnsan eliyle yapılmış monolitler ve tipleri :
* Theoderik Mozolesi, Ravenna
* Aztek takvimi ‘Güneş Taşı’
* Run taşları
* Steller
* Dikilitaşlar
* Ogham Taşı (Ogham Stone),İrlanda
* Adem ve Havva Taşları (Adam and Eve Stones), İngiltere
* Merlin Taşı (Merlin Stone), İngiltere
